4.2 Иттилоот, сарчашмаҳо ва тартиби ба даст овардани он барои қабули қарорҳо дар идоракунии давлатӣ
Муҳокимаҳои ҷамъиятӣ кай гузаронида шаванд?
Муҳокимаҳои ҷамъиятӣ дар он ҳолате гузаронида мешаванд, ки агар давлат ба шаҳрвандон ягон хабарро расонидан хоҳад ё фикру андешаи шаҳрвандонро доир ба ин ё он масъала гирифтан хоҳад. Масалан:
пешниҳодоти шаҳрвандонро доир ба проблема кай гирифтан мехоҳед:
то қабули қонуни нав;
то кабули буҷет;
дар раванди шарҳи нақшаи нави шаҳр;
то ҷорисозии тарифи нав;
вақте инро қонун талаб намояд.
Тавре таҷриба шаҳодат медиҳад, айни замон дар Тоҷикистон дар раванди гузаронидани муҳокимаҳои ҷамъиятӣ «проблемаҳо» ба вуқӯъ мепайванданд. Барои баррасӣ дар чунин муҳокимаҳо масъалаҳои баҳсталаб пешниҳод мегарданд. Чунин рафтор бо он умед сурат мегирад, ки аъзои ҷомеа баҳри ҳалли проблемаҳои ҷойдошта пешниҳодоти оқилона манзур месозанд. Аз рӯи қоида, дар чунин муҳокимаҳо бо даъватнома ширкат варзидан мумкин аст.
Муҳокимаҳои мазкур чорчӯбаҳои гуногуни баргузорӣ дошта метавонанд.
• «Раванди гуфтушунид»: намояндагони ҷонибҳо андеша ва эътирозҳои дуҷонибаи хешро пешниҳод менамоянд ва кӯшиш менамоянд, ки ҳалли мусбии проблемаро пайдо намоянд.
• Гурӯҳи корӣ: коршинос ба ҷамъомадагон масъаларо мефаҳмонад ва кӯшиш менамояд, ки доир ба масъалаи муҳокимашаванда ҳалли заруриро пайдо намояд.
• «Ҳуҷуми зеҳнӣ»: муҳокимаҳо таҳти роҳбарии координатор гузаронида мешаванд ва иштирокчиёни муҳокимаҳо пешниҳодоти худро манзур намуда, ҳимоя менамоянд. Муҳокима маъмулан хислати танқидӣ надорад ва шарикон аксар маврид кӯшиш менамоянд, ки мавқеи якдигарро донанд. Онҳое, ки дар қабул намудани қарор масъуланд, ғояҳои пешниҳодгардидаро меомӯзанд ва аз онҳо афзалиятнокашро интихоб менамоянд.