Ҷалби шаҳрвандон дар қабули қарорҳои давлатӣ

Қонуни ҶТ «Дар бораи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ» (26 марти соли 2009 таҳти № 506 қабул карда шудааст). (http://mmk.tj/ru/legislation/legislation-base/)

Дар қонуни мазкур, чун дар қонуни дар боло зикргардида, мақсад нишон дода нашудааст, предмети танзим ва доираи таъсири қонуни мазкур муайян карда нашудааст. Дар он қайд карда шудааст, ки қонуни мазкур муносибатҳоро оид ба фаъолияти ҳуқуқэҷодкунӣ танзим намуда, принсипҳои асосӣ, мафҳум ва намудҳои санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, таносуби байни онҳо, тартиби умумии таҳия, қабул, интишор, амал, тафсир ва мураттабсозии онҳо, инчунин роҳҳои ҳалли ихтилофҳои ҳуқуқиро муайян мекунад.

Моддаҳое, ки ҳуқуқи дастрасӣ ба иттилоотро шарҳ медиҳанд. Моддаи 3 қонуни мазкур принсипҳои асосии фаъолияти ҳуқуқэҷодкуниро муайян менамояд, ки яке аз онҳо ошкорбаёнӣ ва ва ба назар гирифтани афкори ҷамъиятӣ мебошад. Моддаи 4 қонуни мазкур ошкорбаёнӣ дар фаъолияти ҳуқуқэҷодкуниро дар бар мегирад. Дар моддаи 6 қонуни мазкур талаботи умумӣ нисбат ба санади меъёрии ҳуқуқӣ муқаррар карда шудааст, ки яке аз онҳо интишор кардан ва ба маълумоти омма расонидани санади меъёрии ҳуқуқӣ мебошад.

Қонуни мазкур бо дарназардошти он, ки кадом маводҳои бо Қонуни ҶТ «Дар бораи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» алоқаманд барои соли оянда бояд интишор карда шаванд, хеле муҳим мебошад.

Дар моддаи 36-и қонуни мазкур «Эзоҳ ва замима» қайд карда шудааст: «Замимаи шарҳдиҳанда ва ё пурракунандаи муҳтавои санади меъёрии ҳуқуқӣ, аслан қисми таркибии он мебошад, ки барои осон намудани кор дар варақҳои алоҳида оварда шудааст».

Азбаски моддаи 52 қануни мазкур интишори ҳатмии тамоми санадҳои меъёрии ҳуқуқиро талаб менамояд. Интишори расмии санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дар шакли нопурра ё иқтибос аз онҳо мумкин нест, ба истиснои ҳолатҳои интишори санадҳои меъёрии ҳуқуқии дорои муқаррароти алоҳидае, ки набояд интишор шаванд. Ин маънои онро дорад, ки Қонуни ҶТ «Дар бораи буҷети давлатӣ» на дар он намуде, ки дар сомонаҳо мавҷуд аст, балки бо дарназардошти тамоми ҷадвалҳои замимашуда бояд интишор гардад. Дар баробари ин, ҷадвалҳои шарҳдиҳанда, ки дар якҷоягӣ бо лоиҳаи қонуни мазкур пешниҳод мегарданд, тавре Қонуни ҶТ «Дар бораи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ» талаб менамояд, дар қонун иқтибосҳои расмӣ надоранд. Ҳангоми қабули қарор оид ба интишор кардан ё накардани Қонуни ҶТ «Дар бораи буҷети давлатӣ» омили ҳалкунанда маҳсуб меёбад.

Норасоиҳои қонун. Қонун тартиби муоинаҳои гуногуни ҳатмӣ, ки ба онҳо таҳлили зиддикоррупсионӣ, гендерӣ, «манфиатҳо-натиҷаҳо» ва баҳодиҳии таъсиррасонӣ ба муҳити зист дохил мешаванд, муайян намекунад.